Polskie prawo karne przewiduje pojęcie recydywy dla sprawców, którzy popełnią ponownie podobne przestępstwo w określonym okresie po zakończeniu odbywania kary za poprzednie.
Ponowny wyrok może być surowszy od zasądzonego poprzednio, nawet gdy sprawca popełnia identyczne przestępstwo.
Pojęcie recydywy określa art. 64 kodeksu karnego. Stanowi on, że:
- sąd może wymierzyć karę do górnej granicy ustawowego zagrożenie zwiększonego o połowę za przestępstwo, jeśli sprawca popełnił podobne umyślne przestępstwo w ciągu 5 lat i odbył wcześniej co najmniej 6 miesięcy kary,
- sąd może wymierzyć karę pozbawienia wolności w wysokości od dolnej granicy ustawowego zagrożenia do górnej granicy zwiększonego o połowę, jeśli uprzednio skazany sprawca odbył co najmniej rok pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat od wyjścia na wolność popełnił ponowne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu, gwałt, rozbój, kradzież z włamaniem lub inne przestępstwo przeciw mieniu z użyciem lub z groźbą użycia przemocy.
Ponadto art. 64 zawiera pojęcie recydywy specjalnej, w tym recydywy zwykłej i wielokrotnej.
O recydywie zwykłej można mówić w przypadku, gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki:
- sprawca został wcześniej skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności,
- sprawca odbył już co najmniej 6 miesięcy kary,
- przed upływem 5 lat od odbycia kary popełnił umyślne przestępstwo takie samo lub podobne do tego, za które został uprzednio skazany.
Dodatkowym warunkiem jest, aby wyrok dotyczący pierwszego przestępstwa był prawomocny.
Z kolei recydywa wielokrotna ma miejsce, gdy zachodzą wszystkie następujące warunki:
- sprawca już wcześniej został skazany za recydywę zwykłą,
- odbył karę pozbawienia wolności o łącznej długości minimum 1 rok,
- popełnił ponownie przestępstwo umyślne przeciwko życiu i zdrowiu, gwałt, rozbój, kradzież z włamaniem lub inne przestępstwo przeciw mieniu z użyciem lub groźbą użycia przemocy w ciągu 5 lat po odbyciu w całości lub części ostatniej kary.
Recydywiście wielokrotnemu może być wymierzona jedynie kara pozbawienia wolności w wysokości od minimum ustawowego podwyższonego o co najmniej jeden miesiąc do górnej granicy zwiększonej o połowę.
Podwyższenie górnego ustawowego zagrożenia nie odnosi się do zbrodni. W tym przypadku recydywa będzie uznana za okoliczność mającą wpływ na wymiar zasądzonej kary.
