Upadłość konsumencka w 2020 roku przeszła gruntowną rewolucję. Od 24 marca 2020 roku obowiązują nowe zasady, w związku z czym ogłoszenie upadłości prawdopodobnie stanie się jeszcze bardziej powszechnym procederem radzenia sobie z pętlą zadłużenia.
Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe, którego założeniem jest umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w toku postępowania upadłościowego. Zasadniczo można je podzielić na kilka etapów:
- postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej;
- postępowanie upadłościowe właściwe i likwidacja masy upadłości;
- ustalenie planu spłaty wierzycieli i jego wykonanie;
- umorzenie zobowiązań upadłego.
Należy też pamiętać, że wybrane aspekty (etapy) upadłości konsumenckiej mogą być pominięte (np. plan spłaty wierzycieli), lecz jest to zależne od stanu faktycznego, w którym znajduje się upadły. Na gruncie nowych regulacji możliwe będzie prowadzenie postępowania na trzy różne sposoby.
O upadłość konsumencką może ubiegać się osoba, która nie prowadzi działalności gospodarczej (konsument). Tego typu postępowanie upadłościowe przebiega w sposób łagodniejszy, aniżeli procedura prowadzona wobec dużej korporacji. Wynika to bowiem z tego, że inna jest funkcja upadłości konsumenckiej, a inna upadłości przedsiębiorstwa. Należy jednak pamiętać, że sąd może postanowić o prowadzeniu postępowania wobec konsumenta według zasad przewidzianych dla firm.
Zdolność w zakresie upadłości konsumenckiej nie jest jednak jedynym kryterium. Ogłoszenie upadłości będzie możliwe, tylko i wyłącznie, wobec osoby, która popadła w stan niewypłacalności. Jest to zatem stan, w którym doszło do utraty zdolności do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. W przypadku dłużnika będącego konsumentem wystarczy jedno nieregulowane zobowiązanie pieniężne, aby uznać go za niewypłacalnego.
Należy pamiętać, że sąd nie bada przyczyn powstania stanu niewypłacalności na etapie postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Powody te są brane pod rozwagę sądu na późniejszym etapie procedury.
Dokumentem, który inicjuje upadłość konsumencką jest odpowiednio przygotowany wniosek wraz z załącznikami. Powinien on zostać złożony w sądzie rejonowym, w którym znajduje się wydział gospodarczy ds. upadłościowych, właściwym dla miejsca zwykłego pobytu dłużnika. Miejsce zameldowania nie ma w tym zakresie żadnego znaczenia.
Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 30 zł. Rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej następuje na tzw. posiedzeniu niejawnym. W praktyce oznacza to, że stawiennictwo w sądzie nie zawsze jest konieczne.
